Napoje w ciąży – co należy pić a czego unikać?
W okresie ciążowym prawidłowe nawodnienie organizmu stanowi element o kluczowym znaczeniu zarówno dla funkcjonowania ustroju kobiety ciężarnej, jak również dla zapewnienia właściwego rozwoju płodu. Wybór odpowiednich płynów powinien być dokonywany zgodnie z wytycznymi oraz dostosowany do indywidualnych potrzeb fizjologicznych organizmu w tym szczególnym okresie. Niniejsze zalecenia stanowią wskazówki dla kobiet oczekujących potomstwa odnośnie doboru płynów zalecanych, jak również takich, których spożycie powinno zostać ograniczone bądź całkowicie wyeliminowane, celem zapewnienia optymalnego bezpieczeństwa oraz funkcjonowania organizmu matki i rozwijającego się płodu.
Płyny zalecane w okresie ciążowym
Woda – substancja podstawowa w procesie nawadniania organizmu
Woda stanowi najbardziej istotny element w procesie nawadniania organizmu kobiety ciężarnej. Rekomenduje się stosowanie wody źródlanej lub charakteryzującej się niskim bądź średnim stopniem mineralizacji, która w sposób optymalny wspomaga procesy metaboliczne, eliminację toksyn oraz regulację temperatury ciała. W przypadku wody wodociągowej o zadowalających parametrach jakościowych, po zastosowaniu filtracji, dopuszcza się jej spożycie. Zgodnie z zaleceniami Instytutu Matki i Dziecka, całkowita objętość przyjmowanych płynów powinna wynosić 2-2,5 litra na dobę, przy czym woda powinna stanowić główne źródło nawodnienia. Spożywanie wody gazowanej jest akceptowalne, jednakże u niektórych pacjentek może indukować występowanie objawów dyspeptycznych w postaci wzdęć lub nasilenia zgagi, w związku z czym konieczna jest obserwacja reakcji organizmu na ten rodzaj płynu.
Napary herbaciane oraz ziołowe
Herbata, w szczególności czerwona oraz rooibos (nie zawierająca teiny), stanowi akceptowalną alternatywę dla standardowych naparów. Herbaty czarna, zielona oraz biała, ze względu na zawartość teiny, powinny być spożywane w ilości nieprzekraczającej 1-2 filiżanek słabego naparu dziennie. Napary herbaciane owocowe, pozbawione dodatku substancji słodzących, stanowią bezpieczny wybór. W odniesieniu do naparów ziołowych zaleca się bezwzględną konsultację z lekarzem prowadzącym, gdyż niektóre substancje roślinne mogą wykazywać działanie niekorzystne w okresie ciążowym.
Kawa – spożycie w ograniczonych ilościach
Spożywanie kawy nie jest całkowicie przeciwwskazane, niemniej jednak, z uwagi na zawartość kofeiny, powinno zostać ograniczone do jednej filiżanki dziennie (łączna ilość kofeiny nie powinna przekraczać 200 mg na dobę). Nadmierna podaż kofeiny może indukować wzrost ciśnienia tętniczego oraz zaburzać wchłanianie wybranych składników mineralnych. W przypadku trudności z ograniczeniem spożycia kawy dopuszcza się stosowanie substytutów w postaci kawy zbożowej.
Soki, smoothie oraz koktajle
Zaleca się, aby soki przygotowywane były samodzielnie, z wykorzystaniem świeżych owoców i warzyw. Najkorzystniejsze pod względem żywieniowym są soki przecierowe, które stanowić mogą element codziennej porcji spożywanych owoców. W przypadku, gdy sok wykazuje nadmierną słodycz lub wartość kaloryczną, rekomenduje się jego rozcieńczenie wodą. Koktajle typu smoothie oraz napoje przygotowywane na bazie mleka lub jogurtu stanowią wartościowe źródło witamin oraz błonnika, jednakże osoby z rozpoznaną cukrzycą ciążową powinny zachować szczególną ostrożność przy ich spożywaniu.
Mleko oraz produkty mleczne
Mleko o zawartości tłuszczu 1,5-2% oraz fermentowane produkty mleczne, takie jak kefir czy jogurt, są zalecane z uwagi na obecność białka, wapnia oraz probiotyków. Rekomenduje się wybór produktów naturalnych, pozbawionych dodatku cukru. Dla osób nietolerujących mleka krowiego alternatywę mogą stanowić napoje roślinne (np. sojowe, migdałowe, owsiane), należy jednak zwrócić szczególną uwagę na zawartość dodatkowych substancji słodzących w tych produktach.
Woda kokosowa
Woda kokosowa stanowi naturalny płyn izotoniczny, który w sposób efektywny nawadnia organizm oraz uzupełnia elektrolity, szczególnie w warunkach podwyższonej temperatury otoczenia. Może być spożywana jako zdrowsza alternatywa dla syntetycznych napojów izotonicznych.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące przyjmowania płynów w okresie ciążowym
Czy dopuszczalne jest spożywanie soku pomarańczowego?
Spożywanie soku pomarańczowego jest dopuszczalne, przy czym rekomenduje się wybór produktu świeżo wyciskanego, pozbawionego dodatku cukru. Sok pomarańczowy stanowi źródło witaminy C, jednakże nie powinien całkowicie zastępować świeżych owoców w diecie.
Czy spożywanie wody z dodatkiem cytryny jest bezpieczne?
Woda z dodatkiem cytryny stanowi korzystny wybór, dostarczając witaminę C oraz wspomagając procesy nawadniania organizmu.
Czy dopuszczalne jest spożywanie kakao?
Spożywanie kakao jest akceptowalne, należy jednak uwzględnić jego zawartość kofeiny i nie przekraczać zalecanej dziennej dawki tego związku.
Czy piwo bezalkoholowe może być spożywane w okresie ciążowym?
Nie zaleca się spożywania piwa bezalkoholowego w okresie ciążowym, z uwagi na możliwą obecność śladowych ilości alkoholu etylowego.
Czy dopuszczalne jest spożywanie cappuccino?
Spożywanie cappuccino jest akceptowalne, przy zachowaniu kontroli ilości kofeiny nieprzekraczającej 200 mg dziennie.
Czy yerba mate stanowi bezpieczny produkt?
Yerba mate zawiera kofeinę, w związku z czym jej spożycie powinno podlegać ilościowym ograniczeniom.
Czy dopuszczalne jest spożywanie soku z aronii?
Sok z aronii charakteryzuje się wysoką zawartością antyoksydantów, należy jednak unikać produktów z dodatkiem cukru oraz zachować umiar w ilości spożywanego soku.
Czy dopuszczalne jest spożywanie aloesu?
Spożywanie aloesu w okresie ciążowym nie jest zalecane, gdyż substancja ta może indukować skurcze mięśniówki gładkiej oraz wykazywać potencjalne działanie szkodliwe dla płodu.
Czy spożywanie imbiru jest bezpieczne?
Spożywanie imbiru jest akceptowalne w umiarkowanych ilościach, np. w postaci naparu łagodzącego dolegliwości związane z nudnościami, przy zachowaniu dziennej dawki nieprzekraczającej 1 grama.
Podstawowe zasady przyjmowania płynów w okresie ciążowym
- Przyjmowanie płynów powinno odbywać się w sposób regularny, optymalnie w małych objętościach, rozłożonych w czasie całego dnia, bez oczekiwania na wystąpienie subiektywnego odczucia pragnienia.
- Zaleca się wybór płynów naturalnych, pozbawionych dodatku cukru oraz substancji sztucznych.
- Rekomenduje się ograniczenie spożycia kawy oraz herbaty, które mogą indukować efekt diuretyczny.
- Należy całkowicie wyeliminować napoje gazowane, energetyzujące oraz alkohol.
- W każdym przypadku wprowadzenia nowych naparów ziołowych lub płynów do diety, zaleca się konsultację z lekarzem prowadzącym.
Stosowanie powyższych wytycznych zapewni optymalne nawodnienie organizmu oraz bezpieczeństwo zarówno dla matki, jak i rozwijającego się płodu przez cały okres ciążowy.
