Ciąża po 35. roku życia – co zwiększa szansę, jakie ryzyko i najważniejsze badania
Ciąża po 35. roku życia
Dane statystyczne wskazują, że Polki coraz później decydują się na macierzyństwo. Ciąża po 35. roku życia wymaga jednak częstszych wizyt kontrolnych u ginekologa oraz większej uwagi ze strony personelu medycznego. Zaleca się również wykonanie dodatkowych badań, które pomagają monitorować rozwój dziecka i samopoczucie przyszłej mamy. Wyjaśniamy, które z nich są najważniejsze.
Dlaczego Polki rodzą dzieci coraz później?
Coraz więcej kobiet decyduje się na macierzyństwo dopiero wtedy, gdy czuje się do tego
w pełni przygotowana – zarówno emocjonalnie, jak i zawodowo czy finansowo. Często dopiero po 35. roku życia udaje się im osiągnąć stabilność życiową lub znaleźć odpowiedniego partnera. Ten trend widoczny jest nie tylko w Polsce, ale też w całej Europie. Średni wiek kobiety w momencie urodzenia pierwszego dziecka w Unii Europejskiej wynosi ponad 29 lat, a w takich krajach jak Hiszpania, Włochy czy państwa skandynawskie przekracza 30 lat [1].
Ciąża po 35. roku życia – na co warto zwrócić uwagę?
Wraz z wiekiem kobiety nieco wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych komplikacji zdrowotnych w ciąży, takich jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie tętnicze, poronienie czy poród przedwczesny. Wzrasta również ryzyko urodzenia dziecka
z zaburzeniami liczby chromosomów, takimi jak trisomia 21. (zespół Downa). Dla kobiety
w wieku 35 lat ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa wynosi około 1:350, dla 40-latki – 1:100, a dla 45-latki – około 1:30 [2][3].
Nie oznacza to jednak, że każda ciąża po 35. roku życia musi wiązać się z powikłaniami -wiele kobiet rodzi zdrowe dzieci. Regularne wizyty u ginekologa oraz właściwie dobrane badania pomagają wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości i odpowiednio zadbać
o zdrowie mamy i dziecka.
Jakie badania wykonać w ciąży po 35. roku życia?
Każda kobieta w ciąży w Polsce ma prawo do wykonania bezpłatnych badań prenatalnych finansowanych przez NFZ, a w przypadku ciąży po 35. roku życia jest to szczególnie zalecane. Wystarczy skierowanie od ginekologa prowadzącego ciążę.
W pierwszej kolejności wykonuje się:
- USG genetyczne płodu,
- test PAPP-A (biochemiczny test z krwi matki).
Jeśli wyniki tych badań budzą wątpliwości, lekarz może zaproponować dalszą diagnostykę, np. amniopunkcję. Alternatywą dla badań inwazyjnych są tzw. badania NIPT (z ang. Non-Invasive Prenatal Testing), dostępne odpłatnie. Badania NIPT cechują się bardzo wysoką czułością, nawet powyżej 99% w przypadku wykrywania trisomii 21. – i są bezpieczne dla dziecka, ponieważ polegają na analizie DNA płodu krążącego we krwi matki [4].
Wśród dostępnych testów NIPT kobiety często wybierają FeliaTest, m.in. ze względu na szeroki zakres analizy. Test pozwala wykryć:
- trisomie (21, 18, 13),
- inne zaburzenia liczby chromosomów (np. monosomie, dodatkowe chromosomy płci),
- delecje, duplikacje i mikrodelecje, czyli mniejsze zmiany strukturalne w DNA.
Badanie można wykonać już od 10. tygodnia ciąży. Wysoka dokładność i brak ryzyka dla dziecka sprawiają, że NIPT stanowi cenne uzupełnienie standardowej diagnostyki prenatalnej [5].
Problemy z zajściem w ciążę po 35. roku życia – co można zrobić?
Po 35. roku życia zajście w ciążę może zająć więcej czasu niż wcześniej. Warto wtedy skupić się na zdrowym stylu życia: zbilansowanej diecie, unikaniu stresu, aktywności fizycznej. Wskazana jest również konsultacja z ginekologiem, który może zlecić odpowiednie badania – w tym badania hormonalne czy genetyczne – i zaproponować indywidualny plan przygotowania do ciąży, np. wdrożenie suplementacji odpowiedniego kwasu foliowego.
Źródła:
- Eurostat, Fertility statistics https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Fertility_statistics
- American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), „Genetic Screening and Testing for Chromosomal Conditions”
- NHS UK – „Screening for Down’s syndrome, Edwards’ syndrome and Patau’s syndrome”
- Bianchi DW, et al. „DNA sequencing versus standard prenatal aneuploidy screening.” N Engl J Med. 2014;370(9):799–808.
- Materiały producenta testu FeliaTest oraz dane porównawcze dostępne na stronie testdna.pl
