Co oznacza ból jajnika w ciąży?
Ból w okolicy jajnika to jeden z tych objawów, który pojawia się u wielu kobiet na początku ciąży, zwykle w pierwszych tygodniach po zapłodnieniu. Jeśli jednak daje o sobie znać później, np. w II lub III trymestrze i jest naprawdę mocny, może oznaczać, że coś nie gra w przebiegu ciąży. Trzeba jednak wiedzieć, że często kobiety myślą, że to boli jajnik, a tak naprawdę ból pochodzi z zupełnie innego miejsca, choćby z rozciągających się więzadeł macicy (bo przecież brzuszek rośnie!). Sprawdźmy, co może powodować takie dolegliwości i kiedy warto ruszyć się z nimi do lekarza!
Ból jajnika a ciąża – czy to może być normalny objaw?
Ból jajnika najczęściej odczuwasz jako dyskomfort lub napięcie po prawej albo lewej stronie podbrzusza lub miednicy. Czasem ten ból wędruje do pleców, pachwin, warg sromowych, a nawet ud – jakby nie mógł się zdecydować, gdzie chce osiąść na stałe.
W ciąży ból w okolicy jajnika w wielu przypadkach to nic strasznego – szczególnie gdy pojawia się na początku. Zazwyczaj związany jest wtedy z implantacją, czyli momentem, gdy zarodek postanawia zagnieździć się w macicy. Odczuwasz go wtedy jako ból skurczowy, trochę podobny do tego w czasie miesiączki, choć często nie aż tak mocny. Pojawia się najczęściej między 7. a 14. dniem po zapłodnieniu. Dobra wiadomość? Znika już po 2-3 dniach. Może mu towarzyszyć krwawienie lub plamienie implantacyjne – czyli pojawienie się odrobiny krwi w kolorze różowym lub brązowym.
Pamiętaj też, że czasem to, co bierzesz za bóle jajnika, może pochodzić z zupełnie innych struktur, np. wspomnianych już więzadeł macicy czy wyrostka robaczkowego.
Choć ból podbrzusza w ciąży może być związany z naturalnymi procesami fizjologicznymi (jak ta implantacja, o której wspomniałam), tego typu dolegliwości nie powinnaś ignorować. Czasem ból sygnalizuje poważniejsze problemy, które mogą zagrażać twojemu zdrowiu. Warto więc wiedzieć, jakie objawy powinny cię zaniepokoić i sprawić, że pobiegniesz do lekarza.
Przyczyny bólu jajnika w ciąży
Przyjrzyjmy się bliżej możliwym przyczynom bólu w okolicy jajnika – zarówno tym, które są typowe dla ciąży, jak i tym, które mogą się pojawić w tym czasie, ale niekoniecznie wynikają bezpośrednio z faktu, że spodziewasz się dziecka.
Ciąża pozamaciczna
Jedną z przyczyn bólu w okolicy jajnika jest ciąża pozamaciczna (ektopowa), czyli sytuacja, gdy zarodek zagnieździł się nie tam, gdzie powinien – poza jamą macicy. Najczęściej taki spryciarz wybiera sobie jajowód, rzadziej sam jajnik.
Oprócz bólu, możesz zauważyć też krwawienie z dróg rodnych, nudności, wymioty, a nawet zawroty głowy. Te niepokojące objawy najczęściej dają o sobie znać między 6. a 10. tygodniem po zapłodnieniu.
Jak lekarz to wykryje? Zwykle poprzez badanie USG przezpochwowe (inaczej zwane transwaginalnym) w połączeniu z badaniem krwi, które sprawdza poziom hormonu beta-hCG (tego, który potwierdza ciążę).
Ciąża pozamaciczna to nie przelewki – może być naprawdę niebezpieczna dla kobiety, szczególnie gdy dojdzie do pęknięcia jajowodu. Dlatego tak ważne jest szybkie działanie, które zmniejsza ryzyko komplikacji. Leczenie najczęściej polega na podaniu leku o nazwie metotreksat, a w niektórych przypadkach konieczny jest zabieg chirurgiczny.
Poronienie
Ból lub skurcze w podbrzuszu i/lub dolnej części pleców w pierwszym trymestrze lub w pierwszej połowie drugiego trymestru mogą również sygnalizować poronienie. Typowo towarzyszy mu krwawienie z pochwy – może być to zarówno niewielkie plamienie, jak i obfite krwawienie, czasem ze skrzepami lub fragmentami jaja płodowego.
Do poronienia dochodzi najczęściej z powodu nieprawidłowego rozwoju zarodka, często wynikającego z wad genetycznych. Smutna prawda jest taka, że w większości przypadków nie da się temu zapobiec. Kiedy proces już się rozpocznie, nie można go zatrzymać.
Jeśli podejrzewasz, że może u ciebie dochodzić do poronienia, potrzebne będzie badanie USG przezpochwowe, które potwierdzi, co się dzieje. W zależności od sytuacji klinicznej i twoich preferencji, lekarz może zalecić:
- Leczenie wyczekujące (zachowawcze) – po prostu obserwacja twojego stanu i powtarzanie badań USG oraz testów hormonalnych bez podejmowania konkretnych działań medycznych,
- Leczenie farmakologiczne – podanie leków, które obkurczają macicę,
- Leczenie zabiegowe – mechaniczne wyłyżeczkowanie jamy macicy.
Torbiele na jajnikach
Torbiele jajników to po prostu przestrzenie wypełnione płynem, które tworzą się w obrębie tych narządów. Czasem są już obecne przed ciążą i jeśli są małe, możesz nawet nie wiedzieć o ich istnieniu.
Zwykle niewielkie torbiele nie powodują żadnych objawów. Jeśli jednak urosną do sporego rozmiaru, możesz odczuwać ból w okolicy miednicy. Może to być zarówno długotrwałe uczucie ciężkości, jak i nagły, ostry ból.
Ostry ból połączony z takimi objawami jak gorączka, wymioty, zawroty głowy i problemy z oddychaniem może oznaczać pęknięcie torbieli. W takiej sytuacji nie ma co zwlekać – od razu dzwoń po karetkę lub pędź na SOR.
Torbiele jajnika w niektórych przypadkach mogą też doprowadzić do skrętu przydatków – stanu, który również powoduje silny ból w tej okolicy.
Skręt przydatków
Skręt przydatków to jeden z najczęstszych nagłych przypadków ginekologicznych u młodych kobiet. Polega na przekręceniu się jajników, jajowodów i otaczających tkanek. Może wywołać silny ból w podbrzuszu, po prawej lub lewej stronie.
U ciężarnych najczęściej pojawia się między 6. a 14. tygodniem ciąży. Szczególnie wysokie ryzyko istnieje, jeśli do zapłodnienia doszło metodą in vitro.
Skręt przydatków zwykle wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej – tu nie ma miejsca na zwlekanie.
Zapalenie przydatków
Zapalenie przydatków to stan wywołany zakażeniem jajników i jajowodów przez drobnoustroje (zazwyczaj bakterie), które wędrują z pochwy lub szyjki macicy. Najczęściej odczuwasz wtedy ból po obu stronach w okolicy jajników (może być łagodny albo naprawdę ostry), masz gorączkę, dreszcze i nieprzyjemnie pachnącą wydzielinę z pochwy. Leczenie polega na antybiotykoterapii – tabletki doustne, a w cięższych przypadkach kroplówki.
Inne przyczyny bólu w podbrzuszu w czasie ciąży
Ból jajnika łatwo pomylić z innymi dolegliwościami w podbrzuszu, które mogą pojawić się w ciąży. Jedną z nich jest rozciąganie się więzadeł macicy. Odczuwasz go zwykle po jednej stronie w okolicy pachwiny lub podbrzusza – to taki kłujący, przeszywający ból, często z uczuciem ciągnięcia. Najczęściej pojawia się w drugim trymestrze, kiedy macica rośnie jak na drożdżach.
Inną przyczyną bólu w podbrzuszu, który możesz pomylić z bólem jajnika, jest zapalenie wyrostka robaczkowego. Czujesz go zazwyczaj po prawej stronie i często (choć nie zawsze) towarzyszą mu wymioty, biegunka i gorączka.
Bóle w podbrzuszu mogą też wynikać z zaparć, które są bardzo częstym problemem w ciąży. Przy zaparciach ból lokalizuje się głównie w lewej części podbrzusza.
Objawy towarzyszące bólowi w ciąży
Ból jajnika w ciąży rzadko pojawia się w izolacji – często towarzyszą mu inne dolegliwości, które mogą pomóc w rozpoznaniu przyczyny problemu. Warto uważnie obserwować swoje ciało, bo niektóre objawy mogą być zupełnie niegroźne, a inne stanowić sygnał ostrzegawczy przed poważniejszymi komplikacjami, takimi jak poronienie czy przedwczesny poród.
Jednym z częstych objawów jest kłucie jajnika, które może pojawiać się w wyniku rozciągania się macicy lub skurczów przepowiadających, zwłaszcza w późniejszych tygodniach ciąży. Ból brzucha i ból podbrzusza to kolejne sygnały, które mogą mieć różne podłoże – od naturalnych zmian związanych z rozwojem płodu, przez obecność torbieli na jajnikach, aż po poważniejsze stany, jak ciąża pozamaciczna czy zapalenie wyrostka robaczkowego.
Dolegliwości bólowe w okolicy jajnika w ciąży mogą być także związane z infekcjami, którym często towarzyszy podwyższona temperatura ciała lub intensywne upławy. Zwróć uwagę na wszelkie niepokojące objawy, takie jak krwawienie lub plamienie z dróg rodnych – mogą one świadczyć o poronieniu lub ryzyku przedwczesnego porodu. Nie lekceważ także zawrotów głowy, które mogą być wynikiem niedotlenienia lub niskiego ciśnienia krwi.
Warto również obserwować ruchy dziecka – ich nagła zmiana lub brak może być sygnałem, że coś niepokojącego dzieje się w jamie macicy. Każda przyszła mama powinna pamiętać, że nawet jeśli ból jajnika wydaje się niewielki, towarzyszące mu objawy mogą wskazywać na poważniejsze przyczyny.
Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z wymienionych objawów – zwłaszcza silny ból podbrzusza, krwawienie, podwyższoną temperaturę ciała, intensywne upławy czy zawroty głowy – nie zwlekaj z kontaktem z lekarzem. Szybka konsultacja pozwoli wykluczyć groźne powikłania i zadbać o bezpieczeństwo Twoje oraz rozwijającego się dziecka. W ciąży lepiej dmuchać na zimne i nie bagatelizować żadnych niepokojących dolegliwości.
Co zrobić, gdy pojawia się ból jajnika w ciąży?
Jeśli odczuwasz ból jajnika w ciąży, najlepiej porozmawiaj o tym z lekarzem. Jasne, przyczyna często jest błaha i wynika z normalnych zmian, które zachodzą w twoim ciele w czasie ciąży, ale lepiej rozwiać wątpliwości. Skontaktuj się z lekarzem natychmiast, jeśli ból jest bardzo silny lub towarzyszą mu objawy mogące wskazywać na poważniejsze problemy:
- Skurcze,
- Krwawienie z dróg rodnych,
- Trudności z oddychaniem,
- Gorączka,
- Dreszcze,
- Nudności lub wymioty (inne niż typowe poranne mdłości ciążowe),
- Zawroty głowy,
- Krwiomocz,
- Ból przy oddawaniu moczu.
Upewnienie się, że ból nie wiąże się z żadną niepokojącą przyczyną, która wymaga konkretnego leczenia, to podstawa. Dolegliwości związane z normalnymi procesami fizjologicznymi możesz łagodzić domowymi sposobami. Polecam:
- Odpoczynek w pozycji z uniesioną górną częścią ciała,
- Unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów,
- Ciepły (ale nie gorący!) prysznic lub kąpiel,
- Ostrożność przy zmianie pozycji ciała (np. wstawaniu, siadaniu) i unikanie gwałtownych ruchów.
